22 mei 2024

Het landschap is de huiskamer, het huis is waar je eet en slaapt.

Landschapsarchitect en stedenbouwkundigeSteven Delva

Veilingterrein Venlo wordt een leefgebied waar bedrijvigheid, onderwijs en wonen met elkaar vervlochten zijn.

Steven Delva
Als een van de meest bepalende landschapsarchitecten van het land is DELVA Landscape Architecture and Urbanism verantwoordelijk voor het landschapsplan dat hieraan beantwoordt. Oprichter Steven Delva vertelt over zijn aanpak. “We trachten impact te creëren met radicale landschappen voor mens, dier en economie.”

“Eén antwoord geven op één opgave is al lang niet goed genoeg meer, we trachten steeds meerdere antwoorden te geven op één vraagstuk. We willen reuring creëren in een gebied. Door vraagstukken te koppelen aan actuele thema’s zoals vergroening, welzijn van de mens, de economie, verduurzaming. We kijken naar de context, naar vraagstukken in de omgeving. Het plan voor Veilingterrein Venlo komt vanuit het DNA van het gebied. Dat is een heel andere benadering dan enkel woningen en voorzieningen die neerdalen op een stuk grond. Het is een doorontwikkeling, geen herontwikkeling.”

Een nieuwe manier van leven
“Als we voortbouwen op wat we kennen, gaan we nooit een voorsprong bereiken. We ontwikkelen dit gebied voor een nieuwe manier van leven. Bij Veilingterrein Venlo mogen we niet spreken van een doelgroep maar van een levenswijze. Mensen die groen waarderen en geen auto voor de deur willen. Bewoners die gemeenschappelijke dingen willen doen. We willen niemand uitsluiten en je zal zien dat er een positieve verrassing gaat plaatsvinden: bewoners hadden nooit gedacht dat burencontact en wonen aan een park zo fijn zou zijn.”

Het landschap als huiskamer

“De overgangszone van binnen naar buiten is vloeiend, er zijn geen harde barrières. De entrees van de gebouwen zijn gemeenschappelijke groene ruimtes. Blik blijft uit het zicht. In plaats van dat je 25 vierkante meter per auto in de buitenruimte reserveert, geef je ruimte aan groen. Je wil tenslotte dat een kind zonder zorgen naar buiten kan staren. Uiteraard wordt de architectuur kwalitatief, maar het groen bepaalt de kwaliteit van de wijk. Het landschap is de huiskamer, het huis is waar je eet en slaapt. Er zijn voortuintjes en privé-terrasjes maar geen lellen van tuinen. Er is gemeenschap van onderhoud. Een grote identiteit in plaats van een kot met schuttingen zoals we dat in België zeggen.”

Mensen gebruiken het landschap
“Vroeger ging men woningen draperen over een gebied, niet meer dan dat. Dit hebben we nooit gekund als bureau. Het landschap, het verhaal van de bodem is ons meer waard. We kijken eerst naar de bodem, naar de grond, het water, naar de context. Niet de kwaliteit die we al hebben weggooien, maar inzetten voor een fijne leefomgeving. Door een landschap tot aan je voordeur te creëren. Door aansluiting te maken met een fiets- en wandelstructuur. Door ruimte in te richten om te ontmoeten, zodat er een community ontstaat waar mensen elkaar vinden. We gaan voor een landschap dat gebruikt en ingezet mag worden door mens en dier. Landschap is meer dan kijkgroen. Een landschap kan geven en nemen.”

“Je zal zien dat er een positieve verrassing gaat plaatsvinden: bewoners hadden nooit gedacht dat burencontact en wonen in het groen zo fijn zou zijn.”

Diversiteit in functies en gebruikers
Het Veilingterrein wordt straks een zogenaamd mixed-use gebied. Behalve werken, leren, en sporten, wonen en leven mensen in een gezonde omgeving die inzet op sociale cohesie. Die verscheidenheid aan functies, bewoners en gebruikers is bepalend voor de inrichting van het leefgebied. “Er komt een mix van woningen: groot, klein, sociaal, woningen waar je werkt aan huis. Diversiteit aan woningen zorgt voor diversiteit aan mensen en dat is wat je wil. We kiezen voor een leefomgeving in plaats van een doelgroep. Als je wat meer op privacy gesteld bent, kun je op hoogte gaan wonen. Maar in de wijk ga je ontdekken dat er meer is dan privacy.”

Een gebied dat verbindt
De ambities van Veilingterrein Venlo gaan verder dan de transformatie naar een groen en gezond leefgebied. Het terrein is een nieuwe entree voor de stad en verbindt het Joamerdal met de Maas. Reeds aanwezige elementen zoals Fontys Hogeschool, Gilde Opleidingen en het VieCuri MedischCentrum worden naar elkaar geopend zodat er meer samenhang ontstaat. Steven zegt daarover: “In de basis is de vraag van JPO relatief eenvoudig: ‘we hebben een terrein en dat moet groen en gezond worden. Daarnaast is er de wens om de stad te verbinden met de hei en de Maas. Veilingterrein Venlo moet de groene entreepoort zijn vanuit de Hei-Maas route. In de bestaande reeks van ruimtelijke kamers ontwikkelt de kamer van het voormalig Veilingterrein zich tot een groen en actief leefgebied. Dit voor mens en natuur. We hebben het langs facetkaarten gelegd om zo te komen tot een klimaatadaptieve wijk in het groen. Onze benadering is holistisch. We leveren een bijdrage aan klimaatadaptatie met alle middelen die ons ter beschikking staan. We creëren een systeem met regentonnen, waterdoorlatende eigenschappen en de bestaande waterstructuren.”

“We hebben ruimtes nodig die groener en adaptiever zijn dan voorheen. Volplempen is niet leefbaar en ook niet gezond. We moeten denken aan de gezondheid van de mens, het zijn vraagstukken die we steeds meenemen in landschapsarchitectuur. Het unieke van ons vak is dat we op al die aspecten antwoorden moeten geven. In de meeste projecten gaan wij eerst aan de slag, dan de architect. De leefomgeving is het huis en het huis is de context.”

Boerenverstand boven technische oplossingen
“Het is fijn om als landschapsarchitect te kijken naar het DNA en het groener in te richten dan je had kunnen denken. In plaats van verharden en water opvangen kun je het landschap inzetten. Kijken waar het water kan infiltreren in plaats van het vast te houden op het dak. We gebruiken gezond boerenverstand in plaats van technische oplossingen en leveren een goed werkend holistisch systeem waar vanzelfsprekendheid zegeviert. Veilingterrein Venlo wordt de beëindiging van de stadsstructuur, die overgaat in het landschap. Hier kun je straks stedelijk wonen in het landschap. Je hebt de faciliteiten van de stad maar zit in het groen. De kwaliteit van de leefomgeving boven de kwaliteit van de woning; dan kom je uit bij dit plan.”

Groen is het nieuwe goed
“We maken het zo aangenaam en groen mogelijk. We zijn wars van normen en regels en gaan sowieso verder dan de norm. Want goed genoeg volgens de regels is nog niet goed genoeg voor ons. We reduceren de verharding en het bijkomende onderhoud. Groen levert veel op en versobert bovendien de kosten. Groen is het nieuwe goed.”